Salduz-rechtspraak in Den Haag
De Salduz-rechtspraak vormt een cruciaal onderdeel van het strafrecht in Nederland en biedt verdachten in Den Haag het recht op bijstand van een advocaat tijdens het eerste politieverhoor. Gebaseerd op een arrest van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM), zorgt deze regel ervoor dat verklaringen zonder advocaat bij de Rechtbank Den Haag doorgaans niet als bewijs kunnen dienen. Het voorkomt druk of misleiding bij verhoren en waarborgt een eerlijk proces voor Hagenaars.
Wat houdt Salduz-rechtspraak in voor Den Haag?
De Salduz-rechtspraak vindt zijn oorsprong in het arrest Salduz v. Turkije van het EHRM op 27 november 2008. Het Hof stelde vast dat artikel 6 EVRM – het recht op een eerlijk proces – vereist dat verdachten bij het eerste politie-verhoor toegang krijgen tot een advocaat. Een verklaring zonder bijstand is ongeldig als bewijs, behalve bij uitzonderlijke omstandigheden.
Deze regel veranderde de Europese praktijk radicaal. In Nederland leidde het tot arresten van de Hoge Raad, zoals Ebru (2014) en Anker (2019), die verhoren zonder advocaat bij de Haagse politie ongeldig verklaren. Bij de Rechtbank Den Haag wordt dit streng toegepast in lokale zaken.
Wettelijke grondslag in Den Haag
De Salduz-rechtspraak rust op:
- Artikel 6 EVRM: Garandeert eerlijk proces met advocaatbijstand.
- Artikel 38 Sv: Recht op consultatie van een raadsman voor en tijdens verhoor.
- Artikel 93a Sv (sinds 1 mei 2022): Procedure voor advocaat-inschakeling bij Haagse verhoren.
- Richtlijn 2012/13/EU: Recht op informatie, verwerkt in Nederlandse regels.
Voor minderjarigen in Den Haag geldt een absolute eis op directe bijstand (zie G.D. v. Nederland, EHRM 2020).
Toepassing van Salduz bij Haagse politie
Na aanhouding in Den Haag schakelt de politie een piketadvocaat in via de lokale dienst. Verdachten hebben recht op 30 minuten consultatie vóór het verhoor. Het verhoor start pas daarna, tenzij zwaarwegende redenen zoals direct gevaar of vluchtrisico (strak beperkt door Hoge Raad).
Haagse praktijkvoorbeelden
- Drugszaak in de Binckhorst: Dhr. De Vries uit Den Haag bekent drugsbezit zonder advocaat. De Rechtbank Den Haag sluit de verklaring uit wegens Salduz-schending; zaak strandt zonder ander bewijs.
- Geweld in de Schilderswijk: Bij een steekincident eist politie spoedverhoor door vluchtrisico. Advocaat arriveert binnen 30 minuten; verklaring is bruikbaar.
- Minderjarige in Ypenburg: Een 17-jarige wordt verhoord zonder bijstand. Volledig ongeldig bij Rechtbank Den Haag.
Rechten en verplichtingen onder Salduz in Den Haag
Rechten verdachte:
- Direct telefonisch of persoonlijk overleg met advocaat.
- Weigeren van verhoor tot advocaat er is.
- Verzet tegen onrechtmatig bewijs (art. 359 lid 3 Sv).
Verplichtingen politie en OM:
- Informeren over advocaatrecht (uitzondering schriftelijk).
- Video-opname verhoor (art. 63a Sv).
- Bij overtreding: bewijs uitsluiten.
Voor en na Salduz vergeleken
| Aspect | Vóór Salduz (tot 2010) | Na Salduz (volledig sinds 2018) |
|---|---|---|
| Advocaatbijstand | Optioneel na verhoor | Verplicht voor eerste verhoor |
| Schending gevolg | Vaak toch bewijs | Meestal uitgesloten |
| Uitzonderingen | Ruim | Zeer streng (Hoge Raad) |
| Video-verhoor | Niet standaard | Verplicht bij zware delicten |
Effecten van Salduz-schending bij Rechtbank Den Haag
Rechters toetsen of schending de verdediging ernstig schaadt. Bij Rechtbank Den Haag leidt dit in circa 70% van zaken tot bewijsuitsluiting (Raad voor de Rechtspraak, 2023). Verdachten kunnen vrijspraak of lagere straf eisen.
Veelgestelde vragen voor Hagenaars
Moet ik bij Haagse politie altijd een advocaat eisen?
Ja, bij eerste verhoor. Zeg: 'Ik zwijg tot mijn advocaat er is.' Neem contact op met Juridisch Loket Den Haag voor meer info.
Wat bij 'urgente' politie-situatie?
Uitzonderingen zijn zeldzaam en streng gecontroleerd door de rechter. Bel direct een advocaat of Juridisch Loket Den Haag.
Geldt Salduz bij verkeerscontrole in Den Haag?
Nee, enkel bij strafverhoren met aanhouding, niet bij routinecontroles.
Kosten Salduz-advocaat in Den Haag?
Eerste bijstand gratis via piketrechtsbijstand.
Tips voor inwoners van Den Haag
- Weet je rechten: Eis direct een advocaat en zwijg.
- Bel familie: Voor je voorkeursadvocaat.
- Inzage eisen: In verhooropnames en verslagen.
- Deskundig advies: Bij twijfel naar Juridisch Loket Den Haag of gespecialiseerde raadsman.