Terug naar Encyclopedie
Familierecht

Rechten van het kind

Overzicht van de rechten van het kind: IVRK, hoorrecht, kinderrechten in Nederland en de Kinderombudsman.

2 min leestijd

Kinderen hebben eigen rechten die zijn vastgelegd in het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK). Deze rechten moeten worden gerespecteerd door ouders, instanties en de overheid.

Internationaal Verdrag Rechten Kind

Het IVRK is in 1989 door de Verenigde Naties aangenomen en door Nederland in 1995 geratificeerd. Het bevat fundamentele rechten voor alle kinderen tot 18 jaar.

Belangrijkste rechten

RechtToelichting
Non-discriminatieAlle kinderen zijn gelijk, ongeacht afkomst
Belang van het kindBij beslissingen staat het belang van het kind voorop
Recht op leven en ontwikkelingRecht om gezond op te groeien
Recht om gehoord te wordenKinderen mogen hun mening geven
Recht op beide oudersRecht op contact met beide ouders
Bescherming tegen geweldBescherming tegen mishandeling en verwaarlozing
Recht op onderwijsToegang tot goed onderwijs
Recht op spel en ontspanningTijd voor spelen en vrijetijdsbesteding

Hoorrecht

Kinderen hebben het recht om gehoord te worden in zaken die hen aangaan:

  • Vanaf 12 jaar: rechter nodigt kind uit voor gesprek
  • Jonger dan 12: rechter kan kind horen als passend
  • Het kind mag een brief schrijven aan de rechter
  • Het kind mag een eigen standpunt innemen

Kinderrechten in Nederland

In Nederland zijn kinderrechten ook verankerd in nationale wetgeving:

  • Burgerlijk Wetboek (gezag, omgang, onderhoud)
  • Jeugdwet (recht op jeugdhulp)
  • Leerplichtwet (recht op onderwijs)
  • Wet kinderbescherming

Kinderombudsman

De Kinderombudsman bewaakt de naleving van kinderrechten in Nederland. Kinderen en ouders kunnen bij de Kinderombudsman terecht met klachten over schending van kinderrechten.

Kan een kind zelf een procedure starten? Kinderen van 12 jaar en ouder kunnen in sommige familierechtelijke procedures zelf een verzoek indienen, bijvoorbeeld over omgang of gezag. Voor andere procedures hebben zij een wettelijk vertegenwoordiger nodig.
Mag een kind zelf kiezen bij welke ouder het woont? Een kind mag zijn voorkeur uitspreken en deze wordt meegewogen. De rechter beslist echter op basis van wat in het belang van het kind is. De voorkeur van het kind is belangrijk maar niet doorslaggevend.
Wat als mijn rechten als kind worden geschonden? Je kunt hierover praten met een vertrouwenspersoon, de Kinderombudsman, of de Kindertelefoon (0800-0432). Bij ernstige situaties kan je een melding doen bij Veilig Thuis of de politie.