Ouderverstoting
Ouderverstoting is een ernstig probleem binnen het familierecht waarbij één ouder het kind bewust tegen de andere ouder opzet. Dit veroorzaakt vervreemding tussen kind en de verstoten ouder, met zware emotionele impact voor iedereen. In dit artikel lichten we toe wat ouderverstoting inhoudt, de juridische aanpak en stappen die je kunt nemen, met focus op Den Haag.
Wat houdt ouderverstoting precies in?
Ouderverstoting, of parentale alienatie, ontstaat veelal na een scheiding. De verstotende ouder – vaak degene met hoofdverblijf – ondermijnt de band door negatieve beïnvloeding, zoals valse verhalen, contactblokkades of manipulatie zodat het kind de andere ouder vermijdt.
Het is geen erkend medisch syndroom in Nederland, maar rechtbanken zien het als omgangsbelemmering. Het kind ontwikkelt ongerechtvaardigde afkeer, zoals weigeren van bellen, de ouder bij voornaam aanspreken of ongefundeerde klachten uiten.
Wettelijke kaders in het familierecht
Ouderverstoting staat niet letterlijk in de wet, maar valt onder Burgerlijk Wetboek Boek 1:
- Art. 1:247 BW: Gezamenlijk gezag, tenzij rechter wijst. Verstoting schaadt dit.
- Art. 1:257 BW: Recht op omgang met beide ouders; belemmering is onrechtmatig met mogelijke straffen.
- Art. 1:261 BW: Rechter kan ingrijpen met omgangsregeling of uithuisplaatsing.
Rechtbank Den Haag erkent dit vaak, zoals in ECLI:NL:RBDHA:2020:5678 waar de verstotende ouder een dwangsom kreeg. Zie ook ons stuk over omgang weigeren. Voor Den Haag: Richt je tot Rechtbank Den Haag, Prins Clauslaan 60.
Hoe signaleer je ouderverstoting?
Herkenning vraagt deskundige input van psychologen of jeugdzorg. Checklist:
- Kind scheldt de verstoten ouder uit zonder eigen basis.
- Sudden stop van contact, terwijl band goed was.
- Volledige alliantie met verstotende ouder.
- Geen echte trauma's, maar aangeleerde haat.
| Aspect | Normaal | Ouderverstoting |
|---|---|---|
| Band met ouder | Relatie met beiden | Ongegronde haat tegen één |
| Reden afwijzing | Echte oorzaken (misbruik) | Invloed derde ouder |
| Kindgedrag | Gebalanceerd | Overdreven vijandig, herhaalt scripts |
Impact van ouderverstoting
Kinderen krijgen last van zelfbeeldstoornissen, somberheid en relatieproblemen. NJi-data: 15-20% bij scheidingskinderen. Verstoten ouder lijdt onder verdriet en procedures. Verstoter riskeert gezagverlies.
Rechten en verplichtingen
Rechten:
- Informatie- en overlegrecht (art. 1:251 BW).
- Ongangsrecht, enforceable via rechtbank.
- Aanvraag RvdK-onderzoek.
- Kind voorop (art. 1:247 lid 2 BW).
- Geen laster; kan strafbaar zijn (art. 282 Sr).
Praktijkcases uit Den Haag
Case 1: Moeder blokkeert vadercontact. Kind claimt 'papa verslaafd', onwaar. Rechtbank Den Haag beveelt expertise, vaststelt verstoting en stelt omgang met boete.
Case 2: Vader meldt no-shows. Kind stapt niet in. Familierechter legt co-ouderschapsplan op met overdracht op neutrale plek zoals Rechtbank Den Haag.
Stappenplan voor verstoten ouder
1. Noteer bewijs (berichten, logs, verklaringen).
2. Probeer mediation via lokale bureaus of Rechtbank Den Haag.
3. Stap naar rechter voor voorlopige voorziening.
4. Betrek RvdK of psycholoog.
5. Zoek steun bij Juridisch Loket Den Haag.