Ouderschapsplan hoofdverblijf
Het hoofdverblijf in het ouderschapsplan bepaalt waar uw kind na een scheiding of ontbinding van het geregistreerd partnerschap hoofdzakelijk verblijft. Dit is essentieel voor de dagelijkse zorg, schoolkeuze, toeslagen en de verdeling van kosten. In dit artikel leest u alles over de rol van het hoofdverblijf binnen het ouderschapsplan.
Wat is een ouderschapsplan?
Een ouderschapsplan is een schriftelijke overeenkomst tussen ouders over de opvoeding en verzorging van hun minderjarige kinderen (tot 18 jaar) bij scheiding of ontbinding van het partnerschap. Het is verplicht volgens de wet en moet worden ingediend bij de rechtbank als onderdeel van de echtscheidingsprocedure. Het plan bevat afspraken over het hoofdverblijf, de verdeling van zorgtaken, kostenverdeling, informatie-uitwisseling en beslissingen over belangrijke onderwerpen zoals school en medische zorg.
Het ouderschapsplan zorgt voor duidelijkheid en stabiliteit voor het kind. Ouders met gezamenlijk ouderlijk gezag moeten het plan samen opstellen. Lukt dat niet, dan kan de rechter een plan opleggen.
Wat betekent hoofdverblijf?
Het hoofdverblijf is de primaire woonplaats van het kind. Hier verblijft het kind de meeste nachten per jaar (meestal meer dan 50%, oftewel meer dan 182 dagen). Dit bepaalt:
- Wie het kind aangeeft bij de gemeente (hoofdverblijfouder).
- De kindertoeslag en kinderbijslag (naar de hoofdverblijfouder).
- Schoolinschrijving en praktische zaken zoals huisarts en sportclub.
- De woonplaats voor juridische post en procedures.
Het hoofdverblijf verschilt van een co-ouderschapsregeling waarbij het kind evenveel tijd bij beide ouders doorbrengt.
Wettelijke basis van het ouderschapsplan en hoofdverblijf
De wettelijke grondslag vindt u in Burgerlijk Wetboek Boek 1:
- Artikel 1:251 lid 2 BW: Ouders met gezamenlijk gezag stellen een ouderschapsplan op en dienen dit in bij de rechtbank.
- Artikel 1:253 BW: Regelt de hoofdverblijfplaats en de wijze waarop het kind verblijf houdt bij ouders.
- Artikel 1:247 BW: Ouderlijk gezag en de belangen van het kind staan centraal.
De rechter toetst het plan aan het belang van het kind (art. 1:247 BW). Bij geschil kan de rechter het hoofdverblijf wijzen (art. 1:253a BW voor wijziging).
Het hoofdverblijf in het ouderschapsplan
In het ouderschapsplan beschrijft u concreet:
- De verblijfplaats (bij welke ouder het hoofdverblijf is).
- De omgangsregeling (dagen en vakanties).
- Overbrengingsafspraken (wie haalt op/brengt).
- Flexibiliteit voor wijzigingen.
Het plan moet realistisch zijn en rekening houden met werk, school en de leeftijd van het kind. Voor jonge kinderen (<4 jaar) wijst de rechter vaak één hoofdverblijf aan bij de primaire verzorger.
Praktische voorbeelden
Voorbeeld 1: Moeder heeft het hoofdverblijf; kind verblijft doordeweeks bij moeder en weekenden bij vader. Moeder ontvangt kinderbijslag en alimentatie.
Voorbeeld 2: 50/50-regeling zonder duidelijk hoofdverblijf. Voor toeslagen kiest de Belastingdienst de ouder met het laagste inkomen als fictief hoofdverblijf, maar dit kan leiden tot discussies.
Voorbeeld 3: Vader verhuist naar een andere stad. Ouders passen het plan aan via een wijzigingsconvenant, met hoofdverblijf bij moeder.
Rechten en plichten rondom hoofdverblijf
Rechten hoofdverblijfouder:
- Kind aangeven bij gemeente en school inschrijven.
- Toeslagen ontvangen (kinderbijslag, kindgebonden budget).
- Belissingen nemen over dagelijkse zaken.
Plichten:
- De andere ouder informeren over belangrijke zaken (ziekte, school).
- Ongangs toestaan en faciliteren.
- Kosten delen conform het plan.
Beide ouders hebben medezeggenschap over grote beslissingen (art. 1:251 lid 2 BW).
Vergelijking verblijfregelingen
| Regeling | Hoofdverblijf | Toeslagen | Voordelen | Nadelen |
|---|---|---|---|---|
| Hoofdverblijf bij één ouder (70/30) | Ja, duidelijk | Naar hoofdverblijfouder | Stabiliteit voor kind | Minder gelijk verdeeld |
| Co-ouderschap (50/50) | Niet altijd | Gedeeld of fictief | Gelijke betrokkenheid | Logistiek complex |
| Wisselend zonder hoofdverblijf | Nee | Problematisch | Flexibel | Administratieve rompslomp |
Dit artikel is een verdieping van Hoofdverblijf van het kind. Gerelateerde onderwerpen: Ouderlijk gezag en Kinderalimentatie.
Veelgestelde vragen
Kan het hoofdverblijf later gewijzigd worden?
Ja, via een gezamenlijk verzoek aan de rechter (art. 1:253a BW) of notariële akte. Belang van het kind prevaleert; wijziging bij verhuizing of conflict.
Wat als ouders geen akkoord bereiken over hoofdverblijf?
De rechter beslist in het belang van het kind, vaak gebaseerd op de huidige situatie en rapportages van Veilig Thuis of een gezinsrechtelijke mediator.
Invloed op alimentatie?
Ja, hoofdverblijf beïnvloedt de alimentatieberekening (Tremanormen). Hoofdverblijfouder draagt meer zorgkosten, andere betaalt partneralimentatie.
Wat bij internationaal hoofdverblijf?
Gecompliceerd door Brussel II-bis verordening. Overleg met een familierechtadvocaat.
Tips en aanbevelingen
- Stel het ouderschapsplan op met een mediator voor neutraliteit.
- Maak een kalender met verblijven voor duidelijkheid.
- Test de regeling 3 maanden om te zien of het werkt.
- Documenteer alles bij conflicten (e-mails, appjes).
- Raadpleeg de Rekenhulp Alimentatie van de Rijksoverheid.
- Bij problemen: schakel Arslan Advocaten in voor maatwerkadvies.
Een goed ouderschapsplan met duidelijk hoofdverblijf voorkomt toekomstige geschillen. Neem contact op met een expert als u hulp nodig heeft.
--- ## Veelgestelde vragenWat is het belang van het hoofdverblijf in Den Haag voor mijn kind na een scheiding?
Het hoofdverblijf bepaalt waar uw kind hoofdzakelijk woont (meestal meer dan 182 dagen per jaar). Dit is cruciaal voor praktische zaken zoals kinderbijslag (uitbetaald aan de hoofdverblijfouder), schoolinschrijving in Den Haag (bijv. bij een basisschool of middelbare school zoals het Vossius Gymnasium) en de verdeling van kosten. Ook bepaalt het wie het kind aanmeldt bij de gemeente Den Haag.
Wie bepaalt het hoofdverblijf als mijn ex-partner en ik het niet eens kunnen worden?
Als u het niet eens wordt, beslist de rechter van de rechtbank Den Haag over het hoofdverblijf. De rechter kijkt naar het belang van uw kind, zoals stabiliteit, leeftijd en de huidige situatie. U kunt ook een bemiddelaar inschakelen (bijv. via het Bemiddelingscentrum Den Haag) om tot een akkoord te komen.
Kan het hoofdverblijf veranderen als mijn ex-partner verhuist binnen Den Haag (bijv. van Loosduinen naar Voorburg)?
Ja, als uw ex-partner verhuist binnen Den Haag, kunt u het ouderschapsplan aanpassen via een wijzigingsconvenant. Dit doet u samen of met hulp van een jurist. De rechter kan ook een wijziging opleggen als het in het belang van het kind is. Bijvoorbeeld als de nieuwe woonplaats beter bij de school of dagelijkse zorg past.
Wie ontvangt de kinderbijslag als we een 50/50-opvoeding hebben zonder duidelijk hoofdverblijf?
De Belastingdienst kiest in zo’n geval de ouder met het laagste inkomen als fictief hoofdverblijf voor de kinderbijslag. Dit kan leiden tot discussies, dus het is beter om een duidelijk hoofdverblijf vast te leggen in uw ouderschapsplan. Bij twijfel kunt u contact opnemen met de Belastingdienst in Den Haag (0800-0543) voor advies.
Moet ik het ouderschapsplan bij de gemeente Den Haag indienen?
Nee, het ouderschapsplan dient u niet bij de gemeente in, maar bij de rechtbank Den Haag als onderdeel van de echtscheidingsprocedure. De gemeente Den Haag heeft er alleen mee te maken als het gaat om de aanmelding van uw kind (bijv. voor de BSN of schoolinschrijving). Het plan is wel bindend voor beide ouders.
Wat gebeurt er als ik het hoofdverblijf niet nakom, bijvoorbeeld door het kind vaker bij de andere ouder te laten slapen?
Als u het ouderschapsplan niet nakomt, kan de andere ouder een verzoek om dwangmiddelen indienen bij de rechter. De rechter kan dan beslissen tot boetes of andere sancties. Bovendien kan het uw positie verzwakken bij toekomstige geschillen over het hoofdverblijf of alimentatie. Het is belangrijk om afspraken realistisch en haalbaar te houden.
Welke lokale instanties in Den Haag kunnen me helpen met het opstellen van een ouderschapsplan?
In Den Haag kunt u hulp krijgen bij: - Bemiddelingscentrum Den Haag (voor bemiddeling tussen ouders) - Rechtbijstand Den Haag (voor juridisch advies als u geen geld heeft) - Jeugdzorg Den Haag (als er sprake is van complexe opvoedkwesties) Ook kunt u een familierechtadvocaat in Den Haag inschakelen, zoals bij de Orde van Advocaten Den Haag.