Schadevergoedingen bij letselschade zijn in principe onbelast, maar er zijn belangrijke nuances. Dit artikel behandelt de fiscale aspecten van letselschade-uitkeringen.
Hoofdregel: onbelast
Letselschade-uitkeringen zijn in principe vrijgesteld van inkomstenbelasting. Dit geldt voor zowel smartengeld als materiële schadevergoeding.
Reden vrijstelling
De schadevergoeding compenseert verlies en leed. Er is geen sprake van inkomen of vermogenswinst. U ontvangt wat u anders ook gehad zou hebben (bij materiële schade) of compensatie voor wat niet in geld is uit te drukken (smartengeld).
Verlies arbeidsvermogen
De vergoeding voor verlies van arbeidsvermogen vervangt gemist inkomen. Toch is deze vergoeding onbelast.
Netto-netto berekening
Bij de berekening van het verlies arbeidsvermogen wordt uitgegaan van het netto-inkomen dat u zou hebben verdiend. De schadevergoeding is dus al "netto" berekend en hoeft niet nogmaals te worden belast.
Voorbeeld
| Post | Bedrag |
|---|---|
| Bruto inkomensverlies per jaar | €50.000 |
| Belasting die zou zijn betaald | -€18.000 |
| Netto inkomensverlies (schadevergoeding) | €32.000 |
Vermogen en box 3
Ontvangen schadevergoeding wordt vermogen. Over dit vermogen is wel belasting verschuldigd in box 3.
Box 3-heffing
- Vermogen boven de vrijstelling wordt belast
- Vrijstelling 2024: circa €57.000 (per persoon)
- Heffing over forfaitair rendement
- Dit kan aanzienlijk zijn bij grote schadevergoedingen
Oplossingen
Periodieke uitkering
In plaats van een bedrag ineens kan een periodieke uitkering worden afgesproken. Dit voorkomt dat een groot vermogen in box 3 valt, maar heeft ook nadelen (afhankelijkheid van betalende partij).
Lijfrente
Het bedrag kan worden omgezet in een lijfrente. Dit verschuift de belastingheffing naar de toekomst en kan fiscaal voordelig zijn.
Schenk- en erfbelasting
Letselschade-uitkeringen kunnen ook relevant zijn voor schenk- en erfbelasting.
Situaties
- Schenking: als u de uitkering wegschenkt, kan schenkbelasting verschuldigd zijn
- Overlijden: de uitkering valt in de nalatenschap en is belast met erfbelasting
- Overlijdensschade: uitkering aan nabestaanden is geen inkomen, wel vermogen
Smartengeld en box 3
Ook smartengeld wordt vermogen en valt in box 3.
Bijzonderheid
Hoewel smartengeld bedoeld is als compensatie voor immaterieel leed, wordt het fiscaal gelijk behandeld als ander vermogen. Er is geen aparte vrijstelling voor smartengeld in box 3.
Aftrekbare kosten
Bepaalde kosten in verband met het letsel kunnen aftrekbaar zijn.
Specifieke zorgkosten
Niet-vergoede ziektekosten kunnen aftrekbaar zijn als specifieke zorgkosten:
- Eigen risico zorgverzekering
- Niet-vergoede medicijnen
- Reiskosten naar arts/ziekenhuis
- Dieetkosten (bij medisch voorschrift)
Let op: er gelden drempelinkomens en voorwaarden. Kosten die door de verzekeraar zijn vergoed, zijn niet aftrekbaar.
Voorschotten
Voorschotten op de schadevergoeding worden fiscaal hetzelfde behandeld als de definitieve uitkering.
Aandachtspunten
- Voorschotten zijn onbelast
- Worden wel onderdeel van vermogen
- Kunnen invloed hebben op toeslagen
Periodieke uitkeringen
Bij periodieke letselschade-uitkeringen zijn er bijzondere fiscale regels.
Kenmerken
| Aspect | Fiscale behandeling |
|---|---|
| Ontvangen uitkering | Onbelast (schadevergoeding) |
| Kapitalisatie | Vermogen in box 3 |
| Rendement | Belast in box 3 |
Tips
- Houd rekening met box 3-heffing over ontvangen schadevergoeding
- Overweeg periodieke uitkering of lijfrente bij grote bedragen
- Claim niet-vergoede ziektekosten als specifieke zorgkosten
- Schakel een fiscalist in bij complexe situaties
- Let op de gevolgen voor toeslagen