Terug naar Encyclopedie
Letselschade

Informed consent

Uitleg over informed consent: informatieplicht arts, toestemming patiënt en aansprakelijkheid bij ontbreken.

2 min leestijd

Informed consent betekent dat een arts u moet informeren over een behandeling en uw toestemming moet krijgen. Ontbreekt informed consent, dan kan de arts aansprakelijk zijn.

Wat is informed consent?

Informed consent is de geïnformeerde toestemming van de patiënt voor een medische behandeling. De arts moet:

  • U informeren over de voorgestelde behandeling
  • Alternatieven bespreken
  • Risico's en bijwerkingen uitleggen
  • Uw toestemming vragen en krijgen

Informatieplicht arts

De arts moet informeren over:

OnderwerpToelichting
Aard behandelingWat houdt de ingreep in
DoelWat wordt beoogd
Risico'sMogelijke complicaties en bijwerkingen
AlternatievenAndere behandelopties
Gevolgen bij niet-behandelenWat gebeurt zonder ingreep

Wanneer aansprakelijkheid?

Als informed consent ontbreekt en een risico zich verwezenlijkt, kan de arts aansprakelijk zijn:

  • U was niet gewezen op het risico dat optrad
  • Als u het risico had gekend, had u niet of anders gekozen
  • De schade is het gevolg van het niet-besproken risico

Bewijs

De bewijslast voor informed consent ligt bij de arts:

  • Schriftelijke toestemming is bewijs
  • Aantekening in medisch dossier
  • Bij ontbreken: arts moet bewijzen dat informatie is gegeven

Uitzonderingen

Informed consent is niet altijd vereist:

  • Acute noodsituaties (patiënt is bewusteloos)
  • Patiënt geeft aan geen informatie te willen
  • Informatie zou ernstige schade toebrengen aan patiënt (therapeutische exceptie)
Ik heb getekend maar de risico's niet begrepen. Telt dit dan als toestemming? Het gaat niet alleen om het tekenen, maar om of u daadwerkelijk bent geïnformeerd en de informatie heeft begrepen. De arts moet zich ervan vergewissen dat u de informatie begrijpt.
Welke risico's moet de arts noemen? Alle risico's die van invloed kunnen zijn op uw beslissing. Dit zijn niet alleen frequente risico's, maar ook zeldzame maar ernstige complicaties. De richtlijnen per specialisme geven invulling.
Kan ik claimen als de operatie goed is gegaan maar ik niet was geïnformeerd? Als er geen schade is, is er niets te claimen. Wel kunt u een klacht indienen. Schadevergoeding vereist dat een risico zich heeft verwezenlijkt waarover u niet was geïnformeerd.