Herziening ten nadele in Den Haag
Herziening ten nadele is een zeldzame strafrechtprocedure in Nederland waarmee een eerdere vrijspraak, ontslag van rechtsvervolging of lichtere straf bij de Rechtbank Den Haag kan worden omgezet in een zwaardere veroordeling. Het is een uitzondering op het ne bis in idem-beginsel, dat herhaalde berechting voor identieke feiten blokkeert. In Den Haag, waar de Rechtbank Den Haag veel strafzaken behandelt, geldt dit alleen bij strikte voorwaarden en nieuw, overtuigend bewijs.
Waarom herziening ten nadele in Den Haag?
Strafzaken in Den Haag streven naar finale afwikkeling, maar nieuwe feiten na een uitspraak van de Rechtbank Den Haag kunnen onrecht aan het licht brengen. Deze procedure zorgt ervoor dat schuldigen niet vrijuit gaan, bijvoorbeeld door laat ontdekt bewijs. Het ne bis in idem-principe (art. 68 Grondwet, art. 310 Sv) wordt tijdelijk opzijgeschoven als maatschappelijke belangen bij zware delicten prevaleert, relevant voor Hagenaars met complexe zaken.
Wettelijke basis
De regels staan in het Wetboek van Strafvordering (Sv), artikelen 457-461. Kernpunten:
- Art. 457 Sv: Gronden zoals veroordeling van een mededader (lid 1a), nieuw bewijs (lid 1b) of valse getuigenis (lid 1c).
- Art. 458 Sv: Enkel het Openbaar Ministerie (OM) mag aanvragen; verdediging niet.
- Art. 459 Sv: Hoge Raad toetst toelaatbaarheid.
- Art. 460 Sv: Bij goedkeuring terug naar Rechtbank Den Haag of hof.
- Art. 461 Sv: Nieuwe straf mag strenger zijn dan origineel, maar begrensd.
Zo blijft balans tussen zekerheid en rechtvaardigheid in Haagse zaken.
Voorwaarden voor herziening ten nadele
Strenge eisen: nieuwe feiten moeten
- Onbekend zijn tijdens de zaak bij Rechtbank Den Haag.
- Beslissend zijn voor hogere straf of kwalificatie.
- Val onder art. 457 Sv, zoals:
- Medeveroordeelde voor zelfde feit.
- Latere bekentenis van verdachte.
- Ontdekte valse verklaringen of bewijs.
Geen tijdslimiet, maar in Den Haag slechts handvol verzoeken per jaar. Raadpleeg het Juridisch Loket Den Haag voor advies.
De procedure stap voor stap
- OM-verzoek: Indienen bij Hoge Raad.
- Hoge Raad-toets: Binnen 14 dagen hoorbaar maken en beslissen (art. 459 Sv).
- Herbehandeling: Terugverwijzing naar Rechtbank Den Haag voor nieuwe zitting.
- Uitspraak: Rechter kan herzien en zwaardere straf opleggen.
Verdachte in Den Haag krijgt volle verdedigingskans met hoor en wederhoor.
Praktische voorbeelden uit Den Haag
Voorbeeld: Jan uit Den Haag vrijgesproken van inbraak in Scheveningen door ontbrekend bewijs. Later duikt zijn DNA op. OM vraagt herziening (art. 457 lid 1b Sv); Hoge Raad keurt toe, Rechtbank Den Haag veroordeelt tot 2 jaar.
Moordzaak: Maria vrijgesproken bij Rechtbank Den Haag. Broer later veroordeeld als medeplichtige; art. 457 lid 1a Sv leidt tot herziening en 8 jaar cel voor haar.
Rechten en plichten in Den Haag
Rechten verdachte
- Volledige verdediging met gesubsidieerde advocaat.
- Dossierinzage via Rechtbank Den Haag.
- Hoger beroep mogelijk.
Plichten
- Meewerken aan procedure.
- OM openbaart alle feiten.
Voor hulp: Juridisch Loket Den Haag of Gemeente Den Haag juridische ondersteuning.
Vergelijking: herziening ten nadele vs. ten gunste
| Aspect | Herziening ten nadele | Herziening ten gunste |
|---|---|---|
| Initiatief | Alleen OM | Verdachte of OM |
| Gronden | Art. 457 Sv | Art. 444-456 Sv |
| Instantie | Hoge Raad, dan Rechtbank Den Haag | Hoge Raad |
| Uitkomst | Zwaardere straf mogelijk | Alleen gunstiger |
| Frequentie | Iets vaker |
Veelgestelde vragen
Kan herziening ten nadele meerdere keren?
Nee, na herziening geldt ne bis in idem strikt (art. 461 Sv).
Wat bij tbs?
Mogelijk aanpassing, Hoge Raad weegt af.
Hoe lang duurt het?
6-18 maanden; in Den Haag via Rechtbank Den Haag.
Advocaatkosten?
Nee, toevoeging via Raad voor Rechtsbijstand; check Juridisch Loket Den Haag.