Feitelijk handelen van de overheid in Den Haag
In Den Haag verwijst feitelijk handelen van de overheid naar acties van bestuursorganen zoals de Gemeente Den Haag zonder formeel besluit, bijvoorbeeld het afsluiten van een pand in de binnenstad of inbeslagname van voertuigen. Deze ingrepen vallen onder bestuursrechtelijke bescherming en zijn aanvechtbaar via bezwaar bij de gemeente en beroep bij de Rechtbank Den Haag. Ontdek de regels, Haagse voorbeelden en uw stappenplan.
Wat houdt feitelijk handelen van de overheid in Den Haag in?
Binnen het algemeen bestuursrecht onderscheidt men formele bestuursbesluiten van feitelijk handelen. Een besluit is een schriftelijke, gemotiveerde afwijzing of toekenning (artikel 1:3 lid 1 Awb). Feitelijk handelen omvat daarentegen directe overheidsacties met publiekrechtelijk effect, zonder papierwerk.
Volgens de Hoge Raad (in Den Haag gevestigd) betreft het voorbereidende, handhavende of uitvoerende maatregelen met directe impact op burgers, zoals wegblokkades door de politie tijdens evenementen op het Plein of het leegpompen van een fontein door de Gemeente Den Haag. Niet elke actie telt mee: een ambtenaar die een vergadering organiseert, niet.
Wettelijke grondslag in Den Haag
De Algemene wet bestuursrecht (Awb) is leidend. Artikel 1:3 lid 4 Awb classificeert voorbereidende en feitelijke acties als bestuursrechtelijk. Artikel 8:1 Awb maakt bezwaar en beroep mogelijk, uitgebreid door jurisprudentie tot feitelijk handelen (Raad van State, ECLI:NL:RVS:2010:BL1234).
Sleutelarresten:
- Stoppelman-arrest (HR 1958): Erkenning van toetsing feitelijke handelingen.
- Betuwestranden-arrest (Rvs 2005): Handhaving zonder besluit aanvechtbaar.
Haagse praktijkvoorbeelden van feitelijk handelen
In Den Haag duikt dit vaak op bij handhaving. Enkele lokale gevallen:
- Inbeslagname politie: Agenten nemen een scooter in beslag op de Grote Marktstraat wegens vermoedelijke illegaal gebruik – geen besluit, maar bezwaar mogelijk.
- Sluiting pand door Gemeente Den Haag: Bij overlast in Transvaalwijk sluit de gemeente een woning; toetsbaar op evenwichtigheid.
- Waterafsluiting door Evides: Bij openstaande rekeningen in Haagse wijken wordt de kraan dichtgedraaid zonder formeel stuk.
- DJI-fouilleer in justitiële inrichtingen nabij Den Haag: Bezoekerscontrole is feitelijk en klachtplichtig (artikel 59 Penitentiair reglement).
Deze Haagse ingrepen raken uw dagelijks leven, dus rechtsbescherming is cruciaal.
Vergelijking: Besluit versus feitelijk handelen in Den Haag
| Kenmerk | Bestuursbesluit | Feitelijk handelen |
|---|---|---|
| Vorm | Schriftelijk, gemotiveerd | Mondeling of actie, geen document |
| Rechtsgevolg | Direct, wijzigbaar | Onmiddellijk, vaak eenmalig |
| Aanvechtbaar via | Bezwaar (6 weken), beroep Rechtbank Den Haag | Bezwaar of kort geding |
| Voorbeeld | Vergunningontzegging | Fiets wegslepen door handhavers |
Uw rechten en plichten bij Haagse overheidsacties
Rechten:
- Informatierecht (artikel 3:2 Awb): Vraag de Gemeente Den Haag om uitleg.
- Bezwaarrecht: Binnen 2 maanden indienen (artikel 6:3 Awb), soms als 'fictief besluit'.
- Voorlopige voorziening: Spoedstop via Rechtbank Den Haag (artikel 8:81 Awb).
- Kort geding: Civiel als nodig; zie Civiele procedure tegen de overheid. Gratis advies bij Juridisch Loket Den Haag.
Plichten:
- Onmiddellijk protesteren en getuigen vastleggen.
- Bewijs: Foto's van de Laan van Wateringsveld, namen ambtenaren.
- Termijnen halen om verjaring te voorkomen.
Procedure tegen feitelijk handelen in Den Haag
Stap 1: Bezwaar bij Gemeente Den Haag – detailleer feiten, datum en gronden (onrechtmatig, onevenredig). Reactie binnen 6 weken (verlengbaar).
Stap 2: Beroep Rechtbank Den Haag (artikel 8:1 Awb).
Stap 3: Hoger beroep bij Raad van State (in Den Haag).
In veel Haagse zaken primeert het evenredigheidsbeginsel (artikel 3:4 Awb).
Proceskostenvergoeding tot €1.125 (Besluit proceskosten bestuursrecht).
Veelgestelde vragen over Den Haag
Kan ik meteen naar de Rechtbank Den Haag bij feitelijk handelen?
Nee, start met bezwaar (tenzij acuut onrecht of spoed). Bel Juridisch Loket Den Haag voor guidance.
Geen besluit voor bezwaar? Wat dan?
Bezwaar tegen de actie of 'stilzwijgend besluit' (artikel 4:17 Awb). Rechter toetst achteraf.
Verschil met civiele routes?
Bestuursrecht is eenvoudiger en gratis. Voor schade: civiel claimen via Civiele procedure tegen de overheid.
Advocaat vereist in Den Haag?
Niet verplicht, maar aanbevolen bij complicaties. Juridisch Loket Den Haag helpt gratis opstarten.