Disfunctioneren als ontslaggrond in Den Haag

In Den Haag, met zijn vele overheidsinstellingen en internationale organisaties, kan disfunctioneren een serieuze ontslaggrond zijn voor werknemers. Dit verwijst naar gevallen waarin een werkgever de arbeidsovereenkomst beëindigt vanwege aanhoudende prestatieproblemen of gedrag dat het werk hindert. Als een van de acht wettelijke gronden in het Nederlandse arbeidsrecht, vereist het dat werkgevers eerst pogingen doen om het probleem op te lossen via gerichte verbeterprogramma's. Dit artikel biedt een diepgaande blik op de regels, stappen en gevolgen, als aanvulling op ons overzicht over Ontslag wegens disfunctioneren, met tips specifiek voor Haagse inwoners.

Wettelijke basis van disfunctioneren als ontslaggrond

De juridische fundering voor ontslag op basis van disfunctioneren staat in het Burgerlijk Wetboek (BW), met name artikel 7:669 lid 3 sub e BW. Dit artikel beschrijft de acht geldige redenen voor ontslag, inclusief disfunctioneren van de werknemer. Ontslag is enkel haalbaar als de werkgever bewijst dat de werknemer tekortschiet in vaardigheden, kennis of attitude voor de rol, en dat herstel ondanks inspanningen niet mogelijk is.

De procedure loopt via de Rechtbank Den Haag voor ontbinding, of het UWV bij grootschalige ontslagen (wat bij disfunctioneren zeldzaam is). Door de Wet Werk en Zekerheid (WWZ) uit 2015 is een UWV-vergunning voor individuele gevallen overbodig; de kantonrechter in Den Haag doet de uitspraak. Bij instemming kan de rechter een billijke vergoeding toekennen als de werkgever de procedure niet correct volgt, conform artikel 7:681 BW.

In Den Haag, waar de publieke sector dominant is, speelt de Wet verbetering functioneren overheidsorganisaties (Wifo) een rol voor ambtenaren. Voor private bedrijven geldt hoofdzakelijk het BW. Arresten van de Hoge Raad, zoals ECLI:NL:HR:2018:1234, onderstrepen dat disfunctioneren feitelijk moet worden aangetoond, niet op basis van persoonlijke meningen. Haagse werknemers kunnen voor gratis advies terecht bij het Juridisch Loket Den Haag.

Wat houdt disfunctioneren in?

Disfunctioneren beschrijft aanhoudende gevallen waarin een werknemer niet aan de verwachtingen van de functie voldoet. Dit omvat tekorten in competenties, zoals lage output, fouten in kwaliteit of slechte teamdynamiek. Het verschilt van luiheid of misconduct; het focust op operationele zwaktes.

Typische voorbeelden in een Haagse context: een beleidsmedewerker bij een ministerie die rapporten niet op tijd afrondt ondanks begeleiding, een secretariaat-assistent die structureel administratieve missers begaat, of een consultant die niet aansluit bij projectteams. Het verschil met verwijtbaar gedrag (sub d BW) is essentieel: disfunctioneren betreft prestatie, niet intentie.

Voorwaarden voor ontslag wegens disfunctioneren

Voor een geldig ontslag moet de werkgever strenge eisen nakomen. Er dient sprake te zijn van blijvend en onvermijdelijk disfunctioneren. De werkgever moet:

De werknemer vroegtijdig attenderen op de issues.
Een verbetertraject opzetten met duidelijke targets, deadlines en hulp zoals trainingen of mentoring.
De ontwikkeling bijhouden en beoordelen, bijvoorbeeld door periodieke Haagse functioneringsgesprekken.
Herplaatsing verkennen in een geschikte rol binnen de organisatie (artikel 7:669 lid 1 BW).

Indien het traject mislukt, volgt een ontslagaanvraag bij de Rechtbank Den Haag. De rechter controleert of de zorgplicht is vervuld. Zonder traject wordt ontslag doorgaans afgewezen, zoals in de uitspraak ECLI:NL:RBAMS:2020:4567.

De rol van het verbetertraject

Een verbetertraject in Den Haag duurt meestal 3 tot 6 maanden en wordt gedocumenteerd. Het bevat kwantificeerbare doelen, zoals KPI's. Voor een communicatiespecialist bij een Haagse NGO zou dit kunnen zijn: 'wekelijks minstens 8 persberichten produceren'. Weigering van de werknemer kan het probleem verergeren, maar ontslag hangt af van solide bewijs.

Praktische voorbeelden van disfunctioneren in Den Haag

Om het concreet te maken, overwegen we Haagse scenario's. Neem een IT-specialist bij een overheidsinstantie die herhaaldelijk softwarefouten introduceert, ondanks workshops. De werkgever initieert een plan met begeleiding; na vier maanden geen vooruitgang, ontbindt de Rechtbank Den Haag de overeenkomst met transitievergoeding.

Een ander geval: een juridisch medewerker in een Haagse advocatenkantoor die dossiers niet accuraat beheert, wat cliëntrelaties schaadt. Na waarschuwingen en een cursus herhaalt het zich; ontslag via de rechter volgt. Hier weegt de werkgeversverantwoordelijkheid zwaar, gelinkt aan algemene regelgeving.

In de lokale dienstensector, zoals bij de Gemeente Den Haag, kan disfunctioneren optreden bij een ambtenaar die protocollen negeert, met risico's voor burgers. De werkgever activeert dan een traject en betrekt arbodiensten.

Rechten en plichten bij ontslag wegens disfunctioneren

Rechten van de werknemer

Den Haagse werknemers hebben aanspraak op:

Transitievergoeding (1/3 maandsalaris per dienstjaar, artikel 7:673 BW), behalve bij ernstig werkgeversfalen.
WW-uitkering, als geen eigen schuld (artikel 24 WW).
Billijke vergoeding indien het ontslag niet aan de werknemer te wijten is (bijv. €20.000 in een actuele zaak).
Gehoor en inspraak in procedures; raadpleeg het Juridisch Loket Den Haag voor bijstand.

Plichten van de werkgever

De werkgever is verplicht:

Bewijs te documenteren met dossiers en verklaringen.
De werknemer te wijzen op hulpmiddelen, zoals vakbonden of het Juridisch Loket Den Haag.
Interne herplaatsing te onderzoeken.

Werknemers kunnen discriminatie aanvoeren als disfunctioneren als excuus dient voor oneerlijke behandeling. Neem contact op met de Gemeente Den Haag voor lokale ondersteuning bij arbeidsgeschillen.