Directe discriminatie op de werkvloer in Den Haag

Directe discriminatie op de werkvloer in Den Haag

In Den Haag komt directe discriminatie op de werkvloer voor wanneer een werknemer ongelijk wordt behandeld ten opzichte van een collega, uitsluitend vanwege beschermde kenmerken zoals geslacht, etniciteit, leeftijd of geloof. Dit is streng verboden volgens de Nederlandse wetgeving en biedt ruimte voor juridische actie via lokale instanties. In dit artikel belichten we wat directe discriminatie precies inhoudt, met praktijkvoorbeelden en de specifieke rechten voor Haagse werknemers.

Wat is directe discriminatie?

Directe discriminatie betreft een opzettelijke ongelijke behandeling gebaseerd op door de wet beschermde persoonlijke eigenschappen. Anders dan indirecte discriminatie, die soms onopzettelijk lijkt, is deze vorm bewust en openlijk. Het College voor de Rechten van de Mens (CvRM) beschrijft het als een geval waarin iemand in een gelijkwaardige positie slechter af is dan een ander, louter door een beschermde factor zoals geslacht, etniciteit, huidskleur, afkomst, religie, seksuele oriëntatie, burgerlijke staat, beperking, langdurige aandoening, leeftijd of politieke voorkeur.

Binnen het arbeidsrecht in Den Haag speelt dit vaak bij aanwervingen, loopbaanontwikkeling, beëindiging van dienstverband of dagelijkse werksetting. Neem bijvoorbeeld een werkgever die een vrouwelijke sollicitant afwijst uit vrees voor toekomstig moederschap, terwijl een man met vergelijkbare vaardigheden wél wordt aangenomen: dat is directe discriminatie op basis van geslacht.

Wettelijke basis van directe discriminatie

De Nederlandse rechtsorde biedt een robuust beschermingsmechanisme tegen directe discriminatie. Het fundament is artikel 1 van de Grondwet, dat eist dat in vergelijkbare omstandigheden gelijk wordt gehandeld en elke vorm van onderscheid verbiedt.

Voor de werkomgeving in Den Haag zijn deze wetten van toepassing:

• Algemene wet gelijke behandeling (AWGB): Sluit discriminatie uit op basis van geloof, levensbeschouwing, politieke opvattingen, etniciteit, geslacht, seksuele oriëntatie, burgerlijke staat, nationaliteit en meer. Artikel 7 AWGB geldt specifiek voor arbeidsrelaties.
• Wet gelijke behandeling op grond van leeftijd bij de arbeid (WGBL): Waarborgt bescherming tegen leeftijdsgerelateerde ongelijkheid, zoals bij ontslag of doorgroeimogelijkheden.
• Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte (WGBH/CZ): Voorkomt uitsluiting door gezondheidsredenen.
• Wet gelijke behandeling mannen en vrouwen: Richt zich op geslacht en zwangerschapsgerelateerde kwesties.

Deze regels zijn gebaseerd op Europese normen, waaronder Richtlijn 2000/78/EG over gelijke kansen in werk en beroep. Bij schendingen in Den Haag kunt u een klacht indienen bij het CvRM voor kosteloos advies en beslissingen. Voor zwaardere zaken is de Rechtbank Den Haag bevoegd voor claims op vergoeding of herstel, eventueel met hulp van het Juridisch Loket Den Haag.

Praktische voorbeelden van directe discriminatie

Op de Haagse werkvloer valt directe discriminatie vaak op door expliciete opmerkingen of beslissingen. Enkele voorbeelden:

1. Sollicitatieprocedure: Een kandidaat met Surinaamse roots wordt overgeslagen voor een vacature bij een lokaal bedrijf, terwijl een kandidaat met minder ervaring maar Nederlandse afkomst wel doorgaat – vanwege vermeende 'integratieproblemen': discriminatie op etniciteit of nationaliteit.
2. Ontslag: Een medewerker van 60 jaar wordt boventallig verklaard omdat de leidinggevende jongere krachten prefereert, ondanks gelijkwaardige output: leeftijdsdiscriminatie.
3. Werkomstandigheden: Een LGBTQ+ werknemer bij een Haagse organisatie wordt genegeerd voor een teamrol vanwege zijn identiteit, wat neerkomt op discriminatie op seksuele oriëntatie.
4. Zwangerschapsdiscriminatie: Een zwangere ambtenaar bij de Gemeente Den Haag ontvangt geen contractverlenging, in tegenstelling tot niet-zwangere peers: een typisch geval van geslachtsdiscriminatie.

Zo'n directe discriminatie ondermijnt niet alleen carrières, maar ook de inclusieve sfeer in Haagse werkplekken. Het CvRM registreert jaarlijks vele meldingen uit de regio, met een groot aandeel uit de arbeidssfeer.

Rechten en plichten bij directe discriminatie

Als slachtoffer in Den Haag van directe discriminatie staan er solide rechten ter beschikking:

• Recht op gelijke behandeling: Ongelijke behandeling op beschermde gronden is ontoelaatbaar.
• Recht op schadevergoeding: Bij de Rechtbank Den Haag kunt u compensatie eisen voor inkomensverlies, emotionele schade of strafrechtelijke elementen.
• Recht op mediation of klacht: Rapporteer het aan uw werkgever, vakbond, het CvRM of het Juridisch Loket Den Haag. Werkgevers in Den Haag moeten een beleid tegen discriminatie voeren.

Verplichtingen raken zowel werkgevers als werknemers:

• Werkgevers dienen discriminatie te bestrijden, een vertrouwenspersoon te benoemen en sensibiliseringsprogramma's te organiseren. Sancties via het CvRM kunnen oplopen tot €82.000.
• Werknemers moeten voorvallen documenteren met bewijs zoals correspondentie of getuigen, zonder inbreuk op privacywetten (zoals geen heimelijke opnames).

Voor een overzicht van directe versus indirecte discriminatie:

Veelgestelde vragen