Aansprakelijkstelling Overheid in Den Haag

Aansprakelijkstelling Overheid in Den Haag

Een aansprakelijkstelling overheid is een formele stap waarmee inwoners van Den Haag of lokale bedrijven de overheid verantwoordelijk kunnen houden voor schade veroorzaakt door onrechtmatig optreden of nalatigheid. Dit valt onder het algemeen bestuursrecht en helpt burgers in de regio compensatie te krijgen als de overheid, zoals de Gemeente Den Haag, haar taken niet correct uitvoert. In dit artikel gaan we dieper in op de eisen, stappen en tips, als aanvulling op ons basisartikel De overheid aansprakelijk stellen, met specifieke aandacht voor de Haagse context.

Wat houdt een aansprakelijkstelling in?

Deze procedure start met het aansprakelijk stellen van de overheid voor geleden schade, die zowel financieel kan zijn – denk aan verliezen door een foutief besluit van de Gemeente Den Haag – als niet-financieel, zoals psychische belasting. Overheidsinstanties opereren doorgaans in het algemeen belang, maar bij onrechtmatigheden kunnen ze aansprakelijk worden gesteld. Dit systeem waarborgt een evenwicht tussen overheidsautoriteit en de rechten van Hagenaars.

In de praktijk zet u dit in gang met een formele brief waarin u de overheid, bijvoorbeeld de Gemeente Den Haag, in verzuim stelt en uw schadeclaim specificeert. Deze brief is essentieel omdat hij de verjaringstermijn activeert en een gesprek mogelijk maakt. Zonder deze actie kan uw eis later worden afgewezen door de Rechtbank Den Haag.

Wettelijke grondslag

De aansprakelijkheid van de overheid is vooral vastgelegd in het Burgelijk Wetboek (BW) en de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Centraal staat artikel 6:162 BW, dat onrechtmatige daden omschrijft: wie onrechtmatig handelt, moet de schade vergoeden. Dit geldt ook voor overheidsorganen, mits het gedrag onrechtmatig is en direct verband houdt met de schade.

Binnen het bestuursrecht is hoofdstuk 8 van de Awb relevant voor schadeclaims in procedures, bijvoorbeeld bij onrechtmatige besluiten via artikel 8:73 Awb voor nadeelcompensatie. Voor specifieke gevallen, zoals bij wegbeheer in Den Haag, kunnen de Wet aansprakelijkheid kernenergie of Wegenverkeerswet van toepassing zijn. Het zorgvuldigheidsbeginsel uit artikel 3:106 Awb helpt om onrecht aan te tonen.

De Hoge Raad oordeelde in zaken als het Stoppelman-arrest (1986) dat de overheid geen absolute immuniteit heeft, maar dat 'onrechtmatigheid' breder wordt geïnterpreteerd vanwege het algemeen belang. In Den Haag betekent dit dat niet elke vergissing automatisch tot aansprakelijkheid leidt; er dient sprake te zijn van ernstige fouten of inbreuk op basisrechten.

Eisen voor aansprakelijkheid

Voor een succesvolle claim moeten vier criteria worden ingevuld:

1. Onrechtmatig gedrag of verzuim: Bijvoorbeeld een onterecht vergunningsbesluit van de Gemeente Den Haag.
2. Schade: Meetbaar en onderbouwd.
3. Direct verband: De schade moet voortkomen uit het overheidsoptreden.
4. Toerekenbaar: Het gedrag moet aan het betrokken orgaan, zoals een Haagse dienst, te wijten zijn.

Zodra deze voldaan zijn, kunt u vergoeding eisen, inclusief rente en juridische kosten.

De procedure in stappen

Zo verloopt de aansprakelijkstelling in Den Haag:

1. Schade documenteren: Verzamel bewijs zoals bonnetjes, artsenverslagen of verklaringen van omwonenden.
2. Brief opstellen: Verstuur een aangetekende aansprakelijkstellingsbrief naar het juiste orgaan, zoals de Gemeente Den Haag of een ministerie. Beschrijf de feiten, het schadebedrag en eis betaling binnen een redelijke periode (vaak 14 dagen).
3. Reactie afwachten: De overheid beschikt meestal over 8 weken (Awb-termijn) voor een antwoord. Bij uitblijven kunt u procederen bij de Rechtbank Den Haag.
4. Bezwaar of beroep indienen: Bij afwijzing volgt een bestuursrechtelijke route onder de Awb.
5. Rechtelijke beoordeling: Bij de bestuursrechter, Raad van State of civiele rechter. Kosten: griffierecht rond € 350, vaak vergoed via een rechtsbijstandpolis. In Den Haag kunt u starten bij de Rechtbank Den Haag.

Bij spoed, zoals bij dreigend gevaar in de stad, vraag een voorlopige voorziening aan (artikel 8:81 Awb).

Praktijkvoorbeelden uit Den Haag

Stel, de Gemeente Den Haag keurt onterecht een bouwvergunning goed voor een naburig pand, wat uw woning in een wijk als Schilderswijk in waarde doet dalen. U stuurt een aansprakelijkstellingsbrief, claimt € 20.000 en wint bij de Rechtbank Den Haag op grond van art. 6:162 BW.

Een ander geval: Bij wegwerkzaamheden door de Gemeente Den Haag ontstaat een onbeveiligde kuil, leidend tot een verkeersongeval. De aansprakelijkstelling resulteert in vergoeding van herstel- en zorgkosten, gesteund door de Wegenverkeerswet.

Of denk aan een foutief toeslagbesluit van de Belastingdienst, zoals in het kinderopvangtoeslagenschandaal: Haagse burgers stelden de fiscus aansprakelijk voor materiële en immateriële schade, wat leidde tot landelijke compensatieregelingen met lokale ondersteuning via het Juridisch Loket Den Haag.

Rechten en verplichtingen

Uw rechten als Hagenaar:

• Volledige schadevergoeding, met interest.
• Recht op hoor en wederhoor (artikel 3:2 Awb).
• Toegang tot juridische hulp via een advocaat of het Juridisch Loket Den Haag.

Uw verplichtingen:

• Schade melden binnen de termijn (verjaring na 5 jaar, art. 3:310 BW).
• Bewijs leveren en meewerken.
• Samenwerken aan schikkingen om procedures te vermijden.

De overheid moet schade afhandelen (artikel 4:17 Awb) en openheid betrachten, bijvoorbeeld via de Gemeente Den Haag.

Vergelijking: Bestuursrecht versus Civiel recht